Beter innoveren door investering in creatief zelfvertrouwen van medewerkers

Wat is innovatie eigenlijk? En wat heeft innovatie met creativiteit te maken?

Er zijn veel definities van creativiteit en innovatie in omloop. Mel Rhodes (Amerikaanse onderzoeker in creativiteit) werd in 1961 al getriggerd door de enorme hoeveelheid definities over creativiteit en de complexheid waarmee het fenomeen werd beschreven. Hij besloot 40 van die definities te analyseren en ontdekte daarin vier domeinen. Hij noemde dit de 4 P’s: Person, Process, Product en Press.

Persoon gaat over het intellect, vaardigheden, eigenaardigheden, gedrag en motivatie, deze factoren bepalen de mate waarin een persoon creatief is. Proces gaat over de verschillende fases in een creatief (denk)proces. Naarmate een persoon meer kennis en vaardigheden heeft om een creatief proces goed toe te passen, is de kans op een creatief product (dienst/idee/proces) groter. Press (omgeving) gaat over de omgeving waarin een persoon werkt en leeft. Deze omgevingsfactoren zijn erg bepalend, ze kunnen de creativiteit van een persoon en een proces bevorderen of tegenwerken.

Een goede samenhang tussen deze 4P’s leveren creatieve producten/diensten/processen op. En als die succesvol in de markt worden gezet is er sprake van innovatie. Creativiteit is dus de aanloop route naar innovatie, zonder creativiteit geen innovatie.
 

Succesvol innoveren en de stand van zaken
Uit diverse onderzoeken blijkt dat succesvol innoveren vooral wordt veroorzaakt door sociale innovatie. Alle verbeteringen, aanpassingen, kleine stappen die leiden tot beter en slimmer samenwerken, tot co-creatie met klanten, tot efficiëntie van het werk dragen bij tot een tot innovatiever bedrijf. En veel van die kleine stappen worden aangedragen door de werknemers zelf. Zij zijn het die met hun bevlogenheid, kennis en creativiteit de aanzet geven tot (noodzakelijke) verandering.

Verandering is essentieel en onoverkomelijk deel van ons leven. In de 21e eeuw hebben we te maken met snelle veranderingen. Informatietechnologie heeft een enorme impact op de manier waarop informatie wordt gecommuniceerd. We hebben tevens te maken met demografische veranderingen en shift in organisatiemodellen. Dit alles vraagt een andere manier van denken, werken en communiceren.

Het World Economic Forum heeft in 2016 het rapport The Future of Jobs gepubliceerd waarin de belangrijkste drie werkgerelateerde vaardigheden voor de toekomst  (2020) zijn benoemd: 1) Complex Problem Solving, 2) Critical Thinking, 3) Creativity.

De OECD heeft in 2015 het rapport The G20 Skills strategy for developing and using skills for the 21st century gepubliceerd.  Zij beweren dat het investeren in individuele vaardigheden belangrijk is om economische groei te verbeteren. Vaardigheden zijn de basis voor innovatie. Ze concluderen ook dat veel G20 landen falen in het volledig toerusten van die vaardigheden, en dat er niet voldoende gebruik wordt gemaakt van de vaardigheden die mensen al hebben.

In een ander onderzoek opgezet door Strategy One, op verzoek van Adobe (2012)  zijn 5000 volwassenen ondervraagd over hun houding en ideeën over creativiteit. Het ontsluiten van creatief potentieel wordt als sleutel gezien voor economische en sociale groei. Slechts 1 op 4 medewerkers geeft aan uitgedaagd te worden zijn creatief vermogen ook in te zetten. En 4 van de 10 geven aan geen toegang te hebben tot methodes, werkvormen die nodig zijn om creatief te kunnen denken en handelen.

In Nederland is uit een onderzoek van Integron gebleken dat slechts 12% van de werknemers aangeeft  zich volledig gesteund te voelen in het gebruik van hun creatief potentieel, 48% voelt gemiddelde steun en 40% ervaart totaal geen steun.

In mijn eigen onderzoek ontdekte ik vooral dat medewerkers en managers onvoldoende beeld hebben van de betekenis en domeinen van creativiteit en de relatie tot innovatie. Ongeveer de helft van de medewerkers voelt zich wel gestimuleerd om creatief te zijn maar zich onvoldoende toegerust, niet voldoende kennis van tools en technieken en het creatief denkproces.

Creatief zelfvertrouwen
Het is dus belangrijk om te investeren in het creatief potentieel van de medewerkers. Davis (1999) geeft aan “ Creatief leven betekent dat je je talenten ontplooit, dat je ziet waartoe je met jouw kwaliteiten instaat bent en leert die mogelijkheden te benutten”.

Kelley & Kelley (2014) beschrijven creatief zelfvertrouwen als : “het vertrouwen in jezelf dat je in staat bent verandering te brengen in de wereld om je heen’.  Het is de overtuiging dat jij kunt bereiken waar je op in zet.

Tierney & Farmern (2011) hebben een langlopende studie gedaan naar het concept creative self-efficacy, (creatieve zelfredzaamheid) in relatie tot creativiteit op de werkvloer. Vanuit de visie dat de creativiteit van een medewerker essentieel is voor de mogelijkheid van een organisatie om te kunnen innoveren. Een paar belangrijke conclusies uit hun onderzoek zijn:
- Mensen maken besluiten over hun vermeende capaciteiten op grond van hoe ze zichzelf zien.
- Een persoon met een grote creatieve persoonlijkheid is gedreven om zijn creatief potentieel in zoveel mogelijk situaties te gebruiken omdat creativiteit fundamenteel is voor haar zelfbeeld.
- Taken/rollen/banen die een appel doen op creativiteit, hebben automatisch impact op het creatief zelfvertrouwen van medewerkers.
- Als medewerkers denken dat hun managers creativiteit verwachten, gaan ze zich ook creatiever gedragen.  Dit heeft een positief effect op de manier waarop ze naar zichzelf kijken, hun creatief zelfvertrouwen groeit.

De rol van de manager bij het vergroten van creatief zelfvertrouwen.
In het onderzoek van Tierney & Farmern kun je lezen dat de rol van managers zeer belangrijk is bij het vergroten van creatief potentieel. Deels door een appèl te doen op de medewerkers door ze taken te geven die een beroep doen op hun creativiteit. Daarnaast is het belangrijk om te investeren in hun kennis en vaardigheden. Training is essentieel en ook bij de transfer van die training is de rol van de manager weer cruciaal. De mogelijkheid om het geleerde in de praktijk te brengen, stimulans van de directe werkomgeving, actief leren en constante feedback maken de kans groter dat mensen werkelijk in staat zijn het toe te passen.

De rol van de manager is vooral het faciliteren van creatieve denkkracht. Hierbij is het belangrijk een klimaat te scheppen waarin mensen van hun fouten mogen leren en successen worden gevierd. Managers zorgen dat mensen in staat zijn creatieve denkprocessen toe te passen, zodat ze vernieuwende ideeën genereren die bijdragen aan een energieke, innovatieve organisatie.

Gonnie Kleine, Master of Science in Creativity

Als afstudeeropdracht in de studie voor de Master of Science in Creativity was de opdracht was om een praktische toepassing te maken voor de eigen beroepspraktijk. Ik heb een App ontwikkeld die het creatief denken en doen op de werkvloer stimuleert. De App, de Creatieve Routeplanner, is gebaseerd op de behoeftes van medewerkers. Het geeft support in het toepassen van de stappen in het creatief proces. En vergroot het creatief zelfvertrouwen van de medewerkers en daarmee de innovatiekracht van een organisatie.

Voor meer info:

www.dezeevanmogelijkheden.nl
info@dezeevanmogelijkheden.nl
Gonnie Kleine - 0644830917