Duurzaam zakendoen door liefde voor de natuur – prof. dr. Paul de Blot SJ

Een gesprek met Teilhard de Chardin

Hieronder informatie over mijn nieuwste boek: Duurzaam zakendoen door liefde voor de natuur

Het zakendoen verandert voortdurend van instelling want  de omstandigheden verrassen ons steeds met onverwachte vernieuwingen.  Dit geldt eveneens voor de vaak dieper ingrijpende ethische normen en waarden. Henk van Luyk  was de eerste hoogleraar Business Ethiek op de Business Universiteit Nyenrode. Hij begon zeer eenvoudig. Met zijn studenten nam hij de  krantenberichten   over het zakenleven door en stelde er vragen over. Wat vinden jullie van dit gedrag? Is het zakelijk? Is het ook rechtvaardig? Is het ook nog  menselijk?

Uit deze aanpak hebben zich langzamerhand normen en waarden ontwikkeld  voor een ethisch verantwoord zakendoen. In de loop van de jaren verschoof  deze aanpak van de ethicus. De normen en waarden werden duidelijker geformuleerd en de ethiek toetste de beslissingen hieraan  zonder de aandacht te verliezen voor de ontwikkelingen.

Bij deze ethische beoordeling werd vooral gelet op het ménselijk gedrag want voor het milieu had men nog weinig aandacht. Langzamerhand verruimde zich  het ethisch blikveld en men kreeg meer aandacht voor het milieu. Zakendoen met liefde voor de natuur is nog niet sterk ontwikkeld maar er is wel een groeiende belangstelling voor de natuur. Daarom leek het me van belang om hierop dieper in te gaan. Ik maak hiervoor gebruik van de  kosmische visie van  Teilhard de Chardin  die de samenhang tussen mens en natuur in zijn evolutieleer diepgaand weet  te belichten.

Ik ga in op het  wetenschappelijke on derzoek van Teilhard de Chardin in zijn zoektocht naar de oorsprong van de mens. Hij  komt   tot de ontdekking  dat de stoffelijke wereld al vanaf het allereerste begin gericht was op de wording van de mens. Hierbij speelt vooral  de liefde een centrale rol. Vanuit dit inzicht ligt  de conclusie voor de hand dat   gezond zakendoen uitgaat van  liefde voor de natuur. We gaan daarom dieper hierop in  en gaan na hoe het  zakendoen  met liefde voor de natuur samenhangt.

Aansluitend hierop gaan we in een Nawoord  in op enkele  belangrijke studies die  de visie van Teilhard  de Chardin  meer diepgang kunnen geven. De biologisch antropoloog Carel van Schaik en de historicus  Kai Michel schreven hun  “Oerboek” over de Bijbel als het verhaal van de culturele evolutie van de mens. Hetzelfde onderwerp van de culturele evolutie beschrijft de historicus van de  Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, Yuval Noah Harari als geschiedenis. Hij beschrijft deze als een geschiedenis van de mensheid hoe een dier god werd.  Hoe  het dodelijke gevolgen kan hebben als de mensheid zich als een god gedraagt zonder rekening te houden met de natuur beschrijft  Martin Gaparrós   in zijn diepgaande studie  Honger.Piet Terhal probeert van de abstracte   lange termijn beschouwingswijze van  Teilhard een brug te slaan naar de huidige werkelijkheid. Hij doet dit  door een gesprek van Teilhard met Martin Buber en Jan Tinbergen om aan de hand van de visie van Teilhard wegen te zoeken naar een menswaardige toekomst.

Voor Pierre Teilhard de Chardin is de stoffelijke natuur vanaf het allereerste begin al gericht op de mens.  Zijn visie is al een halve eeuw oud maar blijft nog steeds actueel. Om zijn denken voor het hedendaagse bedrijfsleven actueel te houden gaan we  met hem  virtueel in gesprek. Ik stel Teilhard  vragen  waarop hij antwoord  geeft.

em. prof. dr. Paul de Blot

Emeritus hoogleraar Business Spiritualiteit, Nyenrode Business Universiteit

www.pauldeblot.nl