10.000 stappen creatief - Ina Sok

Na jaren geleefd te hebben van kunstsubsidies en beurzen wilde ik als kunstenaar niet meer geleid worden door geld(zorgen). Ik vond al gauw een klein baantje in een zakelijke organisatie. Ik klom op, via een secretaressebaantje, naar de positie van junior, medior en senior adviseur, en vandaar naar teamleider en interim manager. Ik leerde wat het betekende om in een organisatie te werken. Ik zag wanneer mensen opbloeiden en wanneer zij gedemotiveerd raakten. Ik zag hoe zij veranderingen, verbeteringen en innovaties ondersteunden of alleen maar ondergingen. Ik maakte het enthousiasme mee én de burn-outs. Ik leerde hoe mensen zich voelden in een organisatie. Hoe ík me voelde in een organisatie.

Mijn collega’s vonden mij ’héél creatief’. Ik snapte dat niet zo goed. Ik had helemaal niet het gevoel dat ik op deze plek zo creatief was. Het duurde een tijd voordat ik doorhad wat het verschil maakte: ik stelde andere vragen en was niet meteen tevreden met het eerste het beste antwoord. Als kunstenaar was ik gewend mijn eigen gedachten te bepalen en daarnaar te handelen. Ik gaf mijn mening door alle hiërarchische lagen heen. Die kunstenaars-mindset zorgde voor een authentiek en onafhankelijk geluid. Ik bracht een ander perspectief in. Dát was mijn creativiteit.

Mijn creatieve input werd gewaardeerd. Organisaties zijn zich er tegenwoordig terdege van bewust dat zij alle creativiteit nodig hebben die ze kunnen genereren. Zij moeten immers overleven in een wereld die constant in beweging is. Steeds opnieuw blijkt uit de surveys (http://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_2018.pdf) van het World Economic Forum (WEF) dat strategische en HR directeuren vooral op zoek zijn naar mensen die creatief, kritisch en flexibel zijn. Medewerkers moeten complexe problemen kunnen oplossen en snel dingen kunnen aan- en afleren. Creativiteit staat altijd hoog op het lijstje, maar ook veel van die andere gewenste skills kun je onder de brede definitie van creativiteit (agility of mind) plaatsen.
 

Anders, maar niet zó anders

Als kunstenaar was ik anders dan mijn collega’s, de juristen, accountants en advocaten. Maar toch paste het goed. Het is een misvatting dat kunstenaars alleen met hun gevoel werken. Uit onderzoek naar hersenactiviteit van freestyle rappers blijkt bijvoorbeeld dat tijdens het rappen hun rationele brein even actief is als hun gevoelsbrein. Medewerkers in een organisatie nemen ook niet alleen hun rationele brein mee naar het werk. Ook al worden zij misschien wel op die manier benaderd. Ik was misschien anders, maar ook weer niet zó anders.

Terug naar de rappers. Het rationele brein van de freestyle rappers was weliswaar actief, maar de gebieden die in het brein over beslissen en selecteren gaan gebruikten zij een stuk minder. Rappers zijn ’in het moment’. Zij denken niet aan de eindstreep terwijl ze bezig zijn. Tijdens de rap hebben zij een wel een bepaald thema voor ogen, maar zij laten zich leiden door ’de flow’ van het moment. Misschien zit daar ook wel één van de grote blokkades als het gaat om creativiteit in organisaties. Managers bijvoorbeeld, zijn vaak juist succesvol omdát ze snel kunnen beslissen, doorpakken, actie ondernemen. Zij staan door hun rol niet meer midden in de flow van het creatieve proces. Zij voelen de druk van targets en deadlines en hebben geen tijd om even stil te staan. Volgens onderzoek van Stanford Graduate School zijn managers daardoor niet erg goed in het beoordelen van creatieve ideeën. Veel potentieel bruikbare ideeën worden heel ‘pro-actief’ in de kiem gesmoord.

Niets is ook ok

Creativiteit is gebaat bij zo nu en dan afstand nemen en het brein wat rust gunnen. Laat alles maar even los. Kies er bewust voor om nog even niet te kiezen. Volgens onderzoek van Harvard is zelfs een break van tien minuten al heel nuttig. Niet voor niets is voor veel schrijvers wandelen een onderdeel van hun werkritme. Ik doe dat ook, een stukje wandelen als ik even vast zit. Ik denk tijdens het lopen niet aan het werk. Ik kijk om me heen. Ik voel de wind, de regen of de zon op mijn gezicht. Ik neurie een beetje. Meestal valt me wel iets te binnen op zo’n moment. Maar als dat niet gebeurt is dat ook ok. Het komt wel goed. Mijn brein heeft tijd gehad om een beetje op te ruimen. Door nieuwe ervaringen op te doen hebben mijn hersenen nieuwe connecties kunnen aanmaken. Elk van mijn 10.000 stappen per dag maakt me een beetje creatiever.

Over Ina Sok

Ina Sok is eigenaar van Creativity in Company, een creatieve synergist voor ondernemingen. Een synergist is een spier die andere spieren in beweging brengt. Dat is wat Creativity in Company in organisaties wil bereiken; de creatieve spieren van de organisatie in beweging brengen, zodat medewerkers, teams en de organisatie het verder zelf kunnen.

Ina Sok is auteur, vormgever en illustrator van het boek 30 Creatieve Workouts (https://www.thema.nl/boek-30-creatieve-workouts/)  In het boek deelt zij, naast wetenschapplijke inzichten en inspiratie, haar eigen ervaringen als kunstenaar en adviseur. De creatieve workouts in het boek zijn gebaseerd op de creatieve technieken van allerlei soorten kunstenaars. Zij zijn tenslotte de creatieve topatleten. De workouts zijn erop gericht om er direct mee aan de slag te kunnen in de dagelijkse praktijk.